ΚΟΥΡΗΤΙΑ ΟΔΟΣ Στη σκιά του Ψηλορείτη
Οι Κουρήτες ήταν, σύμφωνα με τη μυθολογία, οι φύλακες του Δία, αυτοί που κάλυπταν με το θόρυβο των όπλων τους το κλάμα του νεογέννητου θεού, για να μην τον ανακαλύψει ο πατέρας του Κρόνος και τον θανατώσει. Αυτοί έδωσαν τα ονόματά τους σε μια σειρά πόλεις που περιτρέχουν τα ριζά του Ψηλορείτη, του βουνού που χρησίμευσε ως καταφύγιο του πρώτου στην ιεραρχία θεού της αρχαιότητας. Οι Κουρήτες είναι επίσης αυτοί που σήμερα αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για την ονομασία ενός συνόλου δραστηριοτήτων οικολογικού - τουριστικού - πολιτιστικού περιεχομένου, που οργανώνονται με επίκεντρο τις βορειοδυτικές υπώρειες του ψηλότερου βουνού της Κρήτης. Βρισκόμαστε στα βόρεια του νομού Ρεθύμνου και μη σας μπερδέψει η ονομασία Οικομουσείο Κουρητία Οδός. Εδώ ξεχνάει κανείς τον τυπικό τουρισμό και επιχειρεί μιαν άλλη προσέγγιση, βιωματική του τόπου και των ανθρώπων του.
Ελεύθερνα. Οχι από την ελευθερία. Ο Ελευθήρ ήταν ένας από τους δέκα Κουρήτες. Βρίσκομαι σε έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, στην Ορθή Πέτρα, στη νεκρόπολη της Ελεύθερνας, σε μια ανασκαφή που περιλαμβάνεται στις 10 καλύτερες -παγκοσμίως- για το 2010 και έχω την τύχη να με ξεναγεί ο καθηγητής Αρχαιολογίας Νίκος Σταμπολίδης, ένας από τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν στην ανάδειξη του χώρου και της ιστορίας του. Κατηφορίζοντας από τον σημερινό οικισμό της Ελεύθερνας προς τον αρχαιολογικό χώρο, μπορώ ακόμη να έχω οπτική επαφή με το Κρητικό πέλαγος, κοιτάζοντας προς το Βορρά. Οχι τυχαία, λοιπόν, η Ελεύθερνα χτίστηκε εδώ, γιατί μπορούσε να έχει επικοινωνία με τη θάλασσα, χωρίς όμως να είναι εκτεθειμένη σε... περίεργα βλέμματα· γιατί εδώ υπήρχε άφθονο πόσιμο νερό, γιατί οι κάτοικοί της μπορούσαν να προμηθεύονται ξυλεία από το βουνό και γιατί μπροστά τους είχαν έναν κάμπο για να καλλιεργούν, αλλά και γιατί η περιοχή ήταν -και είναι- γεμάτη με άφθονα βότανα πολύ καλής ποιότητας.